Avrupa Birliği (AB), Rusya’dan yapılan doğalgaz ithalatını kademeli olarak azaltma ve 1 Ocak 2028’den itibaren tamamen durdurma kararı aldı. Adım, Moskova’nın enerji gelirlerini kısıtlayarak Ukrayna’daki savaş finansmanını zorlaştırmayı hedefliyor.
AB enerji bakanları, 20 Ekim’de Avrupa Konseyi’nde Rusya’dan hem boru hattı gazı hem de sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatının kademeli olarak azaltılmasını öngören planı onayladı. Kısa vadeli sözleşmeler için esneklik tanınacak, uzun vadeli anlaşmalar ise 2028’de sona erecek.
Konsey Başkanı, Avrupa Parlamentosu ile müzakerelerin başlayacağını ve Parlamento’nun onayının ardından düzenlemenin nihai metninin açıklanacağını bildirdi. Bu plan, 2022’de kabul edilen ve AB’nin Rus enerji bağımlılığını sona erdirmeyi hedefleyen REPowerEU Planı ile uyumlu.
Danimarka İklim, Enerji ve Kamu Hizmetleri Bakanı Lars Aagaard, “Enerji açısından bağımsız bir Avrupa, daha güçlü ve güvenli bir Avrupa demektir. Rus doğalgazını Avrupa’dan çıkarmak için yıllardır çalışıyoruz ve artık kesin yasak için güçlü bir destek aldık” dedi.
AB verilerine göre, 2024’te blok, yıllık 52 milyar metreküp Rus gazı ithal ederek toplam gaz ithalatının yaklaşık %19’unu oluşturdu. Doğalgaz ve petrol ithalatındaki pay, 2021’deki %45’ten 2024’te %19’a, 2025’te ise %13’e geriledi. Petrol ithalatı payı ise %27’den %3’e düştü.
AB, ithalatı azaltmak ve Kremlin’in savaş finansmanını zorlaştırmak için kömür ve petrol ithalatını yasaklayan yaptırımlar uyguladı. Ayrıca, AB limanlarında Rus LNG yüklerinin yeniden yüklenmesi engelleniyor ve gölge tanker filolarının denetimleri artırılıyor.
Yeni düzenleme kapsamında AB ülkeleri, gaz arzlarını çeşitlendirmeye yönelik ulusal planlarını sunmak zorunda olacak. Blok ayrıca, Rus gazının transit yollarla AB’ye girişini engellemek için ek izleme ve bildirim mekanizmaları devreye alacak.
