Amerika Birleşik Devletleri ile Finlandiya, yeni nesil buzkıran filosu için tarihi bir adım attı. İki ülke, Fin mühendisliği ve tasarımıyla üretilecek 11 buzkıran inşasını kapsayan 6 milyar dolarlık anlaşmaya imza attı. 9 Ekim 2025’te duyurulan iş birliği, kutup bölgelerinde artan stratejik rekabetin ortasında gerçekleşti.
Anlaşma, ABD, Kanada ve Finlandiya arasında 2024 yılında imzalanan kutup buzkıranları konusundaki teknik iş birliği anlaşmasının üzerine inşa edildi. ABD Başkanı Donald Trump, ilk gemilerin Finlandiya’da inşa edilmesine izin verirken, bu kararı “ulusal güvenlik çıkarı” gerekçesiyle savundu. Trump, yayımladığı Başkanlık Muhtırasında programı “kritik bir yetenek açığını kapatmak için geçici bir önlem” olarak tanımladı.
ABD Sahil Güvenliği’ne Finlandiya’dan gelecek dört gemiyle yeni Arktik Güvenlik Kesicileri sınıfı için bir plan geliştirmesi talimatı verildi. Ayrıca üretimin ilerleyen aşamalarda ABD’ye taşınması ve gerekli mühendislik bilgisinin yerel tersanelere aktarılması hedeflendi.
Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb ve Başbakan Petteri Orpo, Donald Trump ile Beyaz Saray’daki görüşmeleri öncesinde anlaşmayı kamuoyuna açıkladı. Stubb, iki ülke arasındaki mutabakatın ABD Sahil Güvenliği ile Fin şirketleri arasında yapılacak ticari sözleşmelerin temelini oluşturduğunu ifade etti.
Finlandiya liderleri, bu anlaşmanın ülke ekonomisine büyük katkı sağlayacağını vurgularken, Trump yönetiminin sürece verdiği desteğin belirleyici olduğunu dile getirdi. Finlandiya hükümeti anlaşmalara doğrudan taraf olmasa da görüşmelerin kolaylaştırılmasında aktif rol oynadı.
Yaklaşık 6,1 milyar dolar değerindeki anlaşma, Finlandiya tarihinin en büyük ihracat sözleşmelerinden biri olarak öne çıktı. Gemilerin tasarımı ve inşasının denetimi Fin şirketlerine emanet edildi. Dört gemi Finlandiya’da üretilecek; siparişlerin Kanadalı Davie şirketine ait Helsinki Tersanesi ile Rauma Marine Constructions arasında paylaştırıldığı bildirildi.
Finlandiya’da üretilecek ilk geminin 2028 yılında teslim edilmesi planlanıyor. Programın ikinci aşamasında ise ABD’de Finlandiya teknolojisi kullanılarak yedi ek gemi daha inşa edilecek.
Medya raporlarına göre Davie, Teksas’taki yeni tersane tesislerinde üç gemi inşa edecek. Halihazırda ABD’nin Polar Güvenlik Kesicisi’ni üreten Louisiana merkezli Bollinger Tersanesi ise Finlandiya tasarımı dört yeni buzkıran için seçildi. Bu süreçte Finlandiya teknolojisinin ABD’ye aktarılması ve üretim kabiliyetinin artırılması amaçlanıyor.
Cumhurbaşkanı Stubb, bu siparişin Finlandiya’nın buz kırıcı inşasındaki liderliğini bir kez daha kanıtladığını söyledi. Finlandiya’nın teknik uzmanlığının, ABD’nin Arktik bölgesindeki operasyonel kapasitesini hızla güçlendireceğini belirtti.
Trump yönetimi, Arktik bölgesini ulusal güvenliğin merkezinde görüyor. ABD Sahil Güvenliği’nin hâlihazırda yalnızca iki ağır buzkıranla faaliyet göstermesi, yeni bir filoya duyulan ihtiyacı artırıyor. Trump, ABD’nin “Arktik’te yıl boyunca ulusal güvenlik gereksinimlerini karşılamak için en az dokuz yeni gemiye” ihtiyaç duyduğunu ifade etmişti.
Helsinki Tersanesi, Kanada için yeni bir buzkıran inşasında da Davie ile ortak çalışıyor. Ağustos ayında Finlandiya’da başlatılan gövde inşasının ardından gemi, donatılmak üzere Quebec’e gönderilecek. Rauma ise Finlandiya Donanması için çok amaçlı korvetlerin üretimini sürdürüyor.
ABD, buz kırıcı filosundaki açığı kapatmak amacıyla bu yıl ticari bir buz kırıcıyı yeniden hizmete almıştı. Bu geminin, Rauma tarafından 1993 yılında inşa edilen ve 32 yaşında olan “Fennica” olduğu düşünülüyor.
