Çinli konteyner gemisi İstanbul Köprüsü, 13 Ekim öğleden sonra İngiltere’nin en büyük limanı Felixstowe’a varması planlanıyor. Geminin Çin’den Arktik Kuzey Denizi Rotası üzerinden gerçekleştirdiği 7.500 deniz mili uzunluğundaki yolculuk, sadece 20 gün sürdü. Benzer bir güzergah Süveyş Kanalı üzerinden 11.000 deniz mili olup, genellikle 40-50 gün sürüyor.
Bu sefer, Asya ve Avrupa arasında kutup bölgesi üzerinden yapılan ilk konteyner gemisi seferi olma özelliği taşıyor. Aynı zamanda İstanbul Köprüsü, Çin’den Arktik rotası üzerinden Birleşik Krallık’a giden ilk konteyner gemisi olarak tarihe geçti.
İstanbul Köprüsü’nün işletmecisi Sealegend, yeni hizmeti “Çin-Avrupa Arktik Ekspresi” olarak adlandırıyor. Şirket, geçen yıl Ice-1 buz sınıfı konteyner gemisini satın alarak bu rotadaki operasyonların temelini attı. Sealegend Operasyon Direktörü Li Xiaobin, Arktik rotasının tedarik zincirini hızlandırdığı, gerekli işletme envanterini yüzde 40 oranında azalttığını ve işletmeler için sermaye maliyetlerini düşürdüğünü belirtti.
Ancak çevre savunucuları, gemilerin ağır yakıt yağı kullanmasının, yerel karbon emisyonlarını artırabileceği konusunda uyarıyor. İstanbul Köprüsü’nün geçişinde kullanılan yakıt türü ve Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün Kutup Kodu’na uyum durumu ise henüz netleşmiş değil.
İstanbul Köprüsü, 4.843 standart konteyner (TEU) kapasitesine sahip Panamax sınıfı bir gemi. 22 Eylül’de Ningbo-Zhoushan’dan hareket eden gemi, Rusya’nın Kuzey Deniz Rotası’nı sadece 5 günde, ortalama 17 knot hızla geçti. Yaz mevsiminin son dönemlerinde ana Arktik nakliye hattında çok az deniz buzu bulunması, İstanbul Köprüsü’nün herhangi bir buzkıran desteği almadan bağımsız sefer gerçekleştirmesini mümkün kıldı.
Felixstowe limanına ulaştıktan sonra gemi, Rotterdam, Hamburg ve Gdansk limanlarına doğru yoluna devam edecek.
İstanbul Köprüsü’nün seferi, Arktik sularını test eden tek konteyner nakliye operasyonu değil. Bölgede en az üç konteyner gemisi daha nokta atışı seferler gerçekleştiriyor. Rusya’nın Kuzey Deniz Rotası, bu yaz 20’den fazla geçişle konteyner taşımacılığında yeni bir rekor kırdı.
İlk tam konteyner geçişi, yedi yıl önce Maersk’in besleyici sınıfı Venta Maersk ile Vladivostok’tan St. Petersburg’a gerçekleştirilmişti. O dönemden bu yana, çevresel ve politik nedenlerle batılı operatörler Arktik rotasından büyük ölçüde çekilirken, Çinli firmalar bu sularda aktif operasyonlarını artırdı.
Güzergah hâlâ nispeten niş bir konumda; 2024’te Süveyş Kanalı’ndaki 13.000 gemi geçişine kıyasla Arktik’te yaklaşık 100 gemi geçişi gerçekleşti. Bununla birlikte bazı şirketler Arktik operasyonlarını sürekli genişletiyor. Örneğin Çinli NewNew Shipping, bölgede faaliyet gösteren beş gemisi ile geçen yılki 13 Arktik seferi rekorunu aşmayı hedefliyor.
