Çin’in önde gelen devlet petrol şirketleri, ABD’nin Rosneft ve Lukoil’e yönelik yaptırımlarının ardından deniz yoluyla Rus petrolü alımlarını geçici olarak durdurdu. Ticaret kaynaklarının verdiği bilgiye göre, bu karar kısa sürede piyasanın gündemine oturdu.
Rusya’nın deniz yoluyla petrolünün en büyük alıcısı olan Hindistan, ABD yaptırımlarına uymak amacıyla Moskova’dan ham petrol ithalatını azaltmaya hazırlanıyor. Çin’in bu adımı, Rus petrolüne olan talebin keskin biçimde düşmesine yol açacak ve Moskova’nın petrol gelirleri üzerinde baskı yaratacak. Küresel petrol piyasasında ise alternatif tedarik arayışları fiyatların yükselmesine neden olabilir.
Kaynaklar, Çin’in PetroChina, Sinopec, CNOOC ve Zhenhua Oil gibi ulusal petrol şirketlerinin yaptırım endişesi nedeniyle kısa vadede deniz yoluyla Rus petrolü ticaretinden kaçınacağını belirtti. Dört şirket de yorum taleplerine henüz yanıt vermedi.
Çin, deniz yoluyla günde yaklaşık 1,4 milyon varil Rus petrolü ithal ediyor. Bu petrolün büyük kısmı bağımsız rafineriler tarafından alınıyor, ancak devlet rafinerilerinin alım tahminleri farklılık gösteriyor.
Enerji danışmanlık firmaları, Çin devlet şirketlerinin 2025’in ilk dokuz ayında Rusya’dan yapacağı petrol alımlarını 250 ila 500 bin varil/gün arasında olacağını öngörüyor. Sinopec’in ticaret kolu Unipec, geçen hafta Rusya’dan petrol alımını durdurdu. Bu karar, İngiltere’nin Rosneft ve Lukoil’in yanı sıra bazı Çinli kuruluşları gözetim altına almasının ardından alındı.
Tüccarlar, Rosneft ve Lukoil’in petrolünün çoğunu aracılar üzerinden Çin’e sattığını belirtiyor. Bağımsız rafinerilerin yaptırımların etkisini değerlendirmek için alımları durdurma ihtimali olsa da bazıları Rus petrol alımlarına devam etmeyi planlıyor.
Yaptırım duyurusundan önce, Kasım ayında yüklenecek ESPO ham petrolü teklifleri, ICE Brent’e varil başına 1 dolar primle geriledi. Bu, Ekim ayı başındaki işlemlere kıyasla düşüş anlamına geliyor.
Öte yandan, Çin boru hattıyla günde yaklaşık 900 bin varil Rus petrolü ithal etmeye devam ediyor. Bu miktarın tamamı PetroChina’ya yönlendiriliyor ve yaptırımlardan büyük ölçüde etkilenmesi beklenmiyor. Uzmanlar, Hindistan ve Çin’in alternatif kaynaklara yönelmesinin, Orta Doğu, Afrika ve Latin Amerika’dan gelen yaptırımlardan muaf petrolün fiyatlarını artıracağını öngörüyor.
