Gemi onarım sanayisi, yüksek teknik bilgi, uzmanlık ve işbirliği gerektiren bir alan. Bu sektörde faaliyet gösteren firmaları tek çatı altında toplayarak hem ihtisaslaşmayı hem de markalaşmayı teşvik eden Gemi Onarım Sanayicileri Derneği (GOSDER), kuruluşundan bu yana önemli bir misyon üstleniyor. Dernek, üyelerine sağladığı eğitim, sertifikasyon, fuar desteği, uluslararası işbirlikleri ve etik standart çalışmalarıyla yalnızca Türkiye’de değil, küresel pazarda da Türk gemi onarım sektörünün daha güçlü bir konuma gelmesine katkı sunuyor.
Türk gemi onarım sanayisinin gelişim süreci ve GOSDER’in stratejik hedeflerine ilişkin detayları, Yönetim Kurulu Başkanı Ömür Karataş ile konuştuk.
GOSDER’in kuruluş süreci ve doğuş nedeni nedir?
Gemi onarım sanayisi, çeşitlilik ve teknik karmaşıklık açısından geniş bir yelpazeye sahiptir. Gemilerde yapılan onarımların hızlı ve kaliteli olması, onarımdan sorumlu ekipmanın işlevsel yapısını bilen, deneyimli ve uzman firmalarca yürütülmesiyle mümkündür. Parça değiştirmek, söküp takmak veya temizlemek tek başına onarım değildir; doğru müdahale, cihazın işlev bütünlüğünü gözeten uzman personel tarafından yapılmalıdır. Yanlış müdahaleler, doğru parçalarla dahi yeni sorunlar yaratabilir. Bu nedenle konunun uzmanı firmaların ön plana çıkarılması ve her firmanın ihtisas alanında faaliyet göstermesini sağlamaya yönelik bir dayanışma ihtiyacı doğmuştur. Bu amaçla, özverili destek ve işbirliğiyle Gemi Onarım Sanayicileri Derneği (GOSDER) kurulmuştur.
Dernek olarak üyelerinize sunduğunuz somut hizmetler nelerdir?
GOSDER olarak amaçlarımızdan ve sunduğumuz hizmetlerden bazıları şunlardır:
» Üyeler arası işbirliğini ve güveni artırmak, istihdam paylaşımıyla güç birliği oluşturmak.
» Tersane ve liman sahalarındaki işlemlerin mevzuattan kaynaklanan kısıtlarını aşmak için girişimlerde bulunmak.
» Mesleki ihtisas ve mesleki İngilizce eğitimleri hazırlayarak çalışanların yetkinliklerini yükseltmek.
» Uygun maliyetli fuar ve etkinlik organizasyonlarıyla üyelerin görünürlüğünü artırmak.
» Klas belgelendirme süreçlerinde teknik destek sağlamak, ürün sertifikasyonu, test ve belgelendirme hizmetlerinde maliyet ve öncelik avantajı sunmak.
» Sektörel eğitim ve seminerler düzenlemek, mevzuat değişikliklerinde üyeleri öncelikli olarak bilgilendirmek.
» Üyeler arasında alım-satım ve kritik malzeme tedarikinde işbirliğini kolaylaştırmak.
» Uluslararası armatör, müşteri ve son kullanıcı taleplerini üyelere iletmek, potansiyel pazarlarda iş
temini için ikili görüşmeler organize etmek.
» Üyeler lehine özel antlaşmalar yapılmasına aracılık etmek.
“İhtisaslaşma” ve “markalaşma” süreçlerini nasıl teşvik ediyorsunuz?
İhtisaslaşma ve markalaşma, derneğimizin üyeler arasında en çok teşvik ettiği konulardır. Ekipman üreten firmalarla özel onarım yapan firmaları sınıflandırarak, her birinin kendi uzmanlık alanında güçlenmesini sağlıyoruz. Günümüzde armatörler ve tersaneler, tek bir alanda en iyi hizmeti veren, sürdürülebilir ve kesintisiz destek sağlayan, teknik danışmanlık ve yedek parça temininde yeterli olan firmaları tercih ediyor. Bu taleplerin karşılanması ancak ihtisaslaşmayla mümkündür. İhtisaslaşma ise doğal olarak markalaşma sürecini başlatır. Dernek içinde tecrübe paylaşımı ve mentörlük düzenlemeleri yapıyor, teknik soruların 7/24 çözümüne yönelik altyapıyı (GOSDER WhatsApp grubu vb.) işletiyoruz.
Etik kuralların oluşturulması ve uygulanması için neler yapıyorsunuz?
Sektörde sert rekabet koşulları ve etik dışı uygulamalar mevcuttur. Bu durum uluslararası etik kodlarına uyumu zorlaştırabilir. Etik kuralların etkin biçimde uygulanabilmesi için sadece derneğin iç çabası yeterli değildir. Üst ticaret kurumları ve devlet denetleme mekanizmalarının da devreye girmesi gerekir. GOSDER olarak önceliğimiz, üyelerimiz arasında etik bir çerçeve oluşturmak ve örnek teşkil eden referans işler gerçekleştirerek sektörde iyi uygulamaları yaygınlaştırmaktır.
Yurtdışında geçerli ortak risk sigortası platformu kurma hedefi konusunda hangi aşamadasınız?
Gemi onarım firmalarının hizmet verdiği işler sıklıkla yabancı bayraklı gemilere ilişkin olup, yapılan onarımların güvence altına alınması “after-service (onarım sonrası destek)” kabiliyetine bağlıdır. Onarım sonrası ortaya çıkan maliyetlerin sigorta ile korunması, hem onarım firmasının gelirini korur hem de sektöre olan güveni artırır. Reasürans mekanizması, sigortacıların taşıdıkları riskin bir kısmını reasürörlere devretmesini sağlayarak büyük ölçekli hasarların finansal etkisini azaltır. GOSDER’in hedefi, sektöre uygun ortak risk/garanti sigortası modellerini geliştirmek ve böylece hem finansal istikrarı hem de uluslararası güveni güçlendirmektir.
Uluslararası fuar ve etkinliklere katılımın etkisi ve derneğin desteği nasıl oluyor?
Derneğimiz kurulduktan sonra üyelerimizin uluslararası görünürlüğünü artırmak için fuar katılımlarını destekleme kararı aldı. Fuar maliyetlerini dernek olarak tek başımıza üstlenmek yerine üyelerimizle paylaştık, böylece daha fazla firmanın uygun koşullarda katılımını sağladık. İki yıl içinde altı uluslararası fuara katılım gerçekleştirdik. Bu yıl iki uluslararası fuara daha katılmayı planlıyoruz. Bu katılımlar, üyelerimizin yurtdışı pazarlarda görünürlüğünü ve iş bağlantılarını güçlendiriyor.
Survey kuruluşlarıyla işbirliği ve uluslararası sertifikalandırma hedefleriniz nelerdir?
Uluslararası pazarlara hizmet verecek onarım firmalarının, akredite klas kuruluşları tarafından belgelendirilmesi sektör güvenini artırır. GOSDER bu aşamada ön tespit, kapasite analizleri ve ortak denetim mekanizmalarıyla üyelerin klas belgelendirme süreçlerine hazırlanmasını sağlayacaktır. Bu yaklaşım sayesinde bireysel sertifikasyon maliyetleri düşerken kalite standartları yükselecek, üyelerimize toplu ve maliyet avantajlı belgelendirme fırsatları sunulacaktır.
Vize, gümrüklü alan giriş izinleri ve yurtdışı hizmet ihracatı konularında izlediğiniz yol haritası nedir?
Gemi onarım firmaları, sıklıkla yabancı bayraklı gemilere hizmet vererek hizmet ihracatı yapar. GOSDER olarak hedefimiz, derneğimizi hizmet ihracatı birliklerine üye yaparak elde edilecek teşvik ve desteklerin üyelerimize ulaştırılmasını sağlamaktır. Ayrıca, limanlardaki gümrüklü sahalara girişlerde yaşanan denetim ve kontrol süreçlerinin hızlandırılması yönünde ilgili kurumlarla girişimlerde bulunuyoruz.
Teknik bilgi paylaşımı, eğitim ve mesleki gelişim faaliyetleriniz nelerdir?
Derneğimizin kurucularından ve deneyimli üye yöneticilerinden oluşan bir eğitim komisyonu kurduk. Bu komisyon, üyelerin talep ve piyasa ihtiyaçlarını dikkate alarak eğitim programlarını belirliyor. Tuzla yerel yönetimleriyle işbirliği içinde, istihdam ve iş yerleştirme çalışmaları yürütülüyor. Yakın zamanda küçük ve orta ölçekli işletmeler için iş sağlığı ve güvenliği, OSGB uygulamaları ve risk yönetimi konularında bilgilendirme seminerleri planlanladık.
Türk gemi onarım sanayisinin küresel pazardaki durumu, avantajları ve zorlukları nelerdir?
Küresel ekonomide gemi onarım pazarının hacmi yüksek olmasına rağmen Türkiye’nin bu pastadan aldığı pay henüz istenen düzeyde değildir. Mevcut durumda Türkiye’nin pazar payı sınırlı kalmaktadır. Romanya, Bulgaristan, İspanya gibi ülkelerle rekabet de söz konusudur. Buna karşın Türkiye’nin stratejik coğrafi konum, yılın büyük kısmında onarım faaliyetlerine elverişli iklim, nitelikli işgücü, hızlı lojistik erişim (çok sayıda uluslararası havalimanı) ve taahhüt edilen süre içinde etkin iş teslimatı gibi konularda avantajları bulunmaktadır. Son dönemde artan maliyetlerden, navlun piyasasındaki dalgalanmalardan ve küresel belirsizliklerden doğan zorlukların, sektör içi işbirliği, doğru teşvik ve stratejik hamlelerle aşılabileceğine inanıyoruz.
Genç profesyonellere iletmek istediğiniz mesaj nedir?
Gemi onarım sanayisi, yalnızca parça değiştirmek veya tamir etmek değildir. Yapılan onarım, geminin seyir emniyeti ve operasyonel sürekliliği için kritik öneme sahiptir. Bu nedenle, deneyimli ve ihtisas sahibi onarım firmalarının sayısını artırmak, bilgiyi ve yeni teknolojileri uygulamak hayati önem taşır. Genç profesyonellere tavsiyelerimiz: Bilmediğiniz işi yapmayın. İşi bilenlere bırakın. Yaptığınız işi takip edin.
